DE BEDEVAART (HADJ)
(EEN BEKNOPTE OMSCHRIJVING VAN DE RITUELEN VAN DE BEDEVAART IN CHRONOLOGISCHE VOLGORDE)
De Islam is gebouwd op vijf belangrijke zuilen waarvan de bedevaart een ervan is. In deze lezing wil ik aandacht besteden aan dit onderwerp aangezien de tijd voor de bedevaart aangebroken is. Ik zal een combinatie maken tussen de historische gebeurtenissen die met de bedevaart te maken hebben en de rituelen die de pelgrims tijdens de bedevaart verrichten met enkele foto’s en beschrijvingen van bepaalde plaatsen. Dit door middel van een chronologische volgorde van de te verrichten rituelen.
Definitie hadj (bedevaart)
Hadj betekent letterlijk het zich begeven naar een ding voor een bezoek en in de terminologie van de wet het zich begeven naar Baytu-llaah (het huis van Allaah) om de vereiste godsdienstoefeningen in acht te nemen.
De bedevaart wordt in deze volgorde verricht:
1- Ihraam vanuit al-Miqaat
*Ihraam is een staat waarbij bijzondere kleding wordt aangetrokken en bepaalde handelingen, die gewoonlijk wettig zijn, verboden zijn. De muhrim (de persoon in ihraam staat) wordt geacht twee naadloze witte doeken te dragen. Vrouwen kunnen hun gewone kleding dragen. Voor het aantrekken van de kleding moet de gelovige een bad nemen en met het gelaat naar de qiblah gewend, de talbiya uitspreken. Daarnaast is het gewoonlijk om een gebed van twee raka3aat te verrichten.
Vanaf het begin van de reis naar Mekkah is geen amoureus gesprek geoorloofd en geslachtsgemeenschap is ook verboden. Verder is het verboden om geuren te gebruiken, te scheren en de nagels te knippen. De zorg voor het lichaam wordt enige dagen opgeofferd.
–talbiyah: het gebed dat opgezegd wordt voor het verrichten van de Hadj of 3umrah en luidt als volgt:
Labbayk Allaahumma labayk, labbayka laa sharieka lakka labayk, inna alhamda, wa ni3mata, laka wal mulk, laa sharieka lak. Dit betekent: Hier ben ik, oh Allaah, hier ben ik, hier ben ik voor U. U hebt geen deelgenoten, hier ben ik. Alle lof en alle gunsten zijn van U. U hebt geen deelgenoten.
*Miqaat is “een bepaalde tijd waarin” of “een plaats waar bepaald is dat een zekere handeling verricht wordt.”
Wat betreft tijd, is het de tijd waarin de bedevaart verricht wordt en dat kan alleen vanaf de achtste dag van Dhul Hidjah (de twaalfde Arabische maand) tot de twaalfde/dertiende dag van dezelfde maand.
Wat betreft plaats, zijn er bepaalde plaatsen waarin de gelovige in ihraam-staat moet treden.
· Voor bedevaartgangers die uit de richting van Mekkah komen is dit Dzoe-l-Hoelaifa.
· Vanuit Syrie en Egypte: Djoehfa
· Vanuit Nadjd: Qarn al-Manazil
· Vanuit Jemen: Jalamlam
· Vanuit Irak: Dzat ‘Irq
Voor de bewoners van Mekkah is de miqaat Mekkah zelf.
Vanuit de miqaat (de plaats) moet men in ihraam-staat treden en de intentie uitspreken voor de bedevaart en beginnen met de talbiyah. Deze talbiyah blijft de pelgrim zeggen tot hij de Heilige Moskee betreedt en Ka3bah ziet.
2- Tawaf
Tawaaf betekent in de Islam: het doen van een rondgang om de Ka’ba. De tawaf is de eerste verrichting van de bedevaartganger na aankomst in Mekkah. Dus deze verrichting neemt de voornaamste plaats in. Voor de tawaf is het noodzakelijk dat men wassingen verricht. Deze eerste tawaf is de tawaf van aankomst. De tawaf begint bij de zwarte steen die gekust wordt of het maken van een gebaar in plaats daarvan. Tijdens het volbrengen van de zeven rondgangen houdt men de Ka’ba aan zijn linkerkant. De eerste drie in snelle pas en de vier opvolgende in normale pas. Dit geldt alleen bij de tawaf van aankomst. Tijdens de tawaf kan de pelgrim allerlei smeekbedes opnoemen en ook Koran lezen. Het is voor hem aanbevolen om de smeekbedes op te zeggen die in overeenstemming zijn met de Koran en de traditie van de Profeet, God zegene hem en schenke hem vrede. Ook aanbevolen is het om tussen de Roekn al Yamanie en de zwarte steen te zeggen: Rabbana atiena fi doenja hasana, wa fil agiratie hasana wa qina ‘adhaba annaar. Dit betekent:Oh Heer van ons, geef ons goeds in deze wereld en goeds in het hiernamaals en bescherm ons tegen de hel. Voor menstruerende vrouwen moet deze tawaf uitgesteld worden.
De betekenis die aan de tawaf van de Ka’ba ten grondslag ligt, is dat het een symbool is van de goddelijke eenheid. De plaats van waar het denkbeeld van de goddelijke eenheid voortkwam, de plaats welke steeds het middelpunt zou zijn van allen die in de goddelijke eenheid geloven. Tawaf is dus de opperste concentratie op de goddelijke eenheid.
De Ka’ba
In de Koran wordt de Ka’ba vermeld als “het eerste huis (voor godsverering) toegewezen aan mensen.” De Ka’ba is het centrale heiligdom van de Islam en tegelijkertijd het oudste huis voor de aanbidding van Allah op de aarde. Hiertoe richten alle moslims zich vijf keer per dag tijdens de gebeden. De Ka’ba is gebouwd door de eerste mens Adam vrede zij met hem. De Profeet Ibrahim en zijn zoon Ismael, vrede zij met hun, hebben het gebouw herbouwd. De Ka’ba werd opnieuw door de Quraishieten herbouwd, in de tijd dat de profeet nog jong was. Later, ten tijde van Abdullah ibn Zubair, werd de Ka’ba nogmaals herbouwd.
De Ka’ba is een rechthoekig gebouw, bijna in het midden van de heilige Moskee. Het gebouw is 12,19 m lang (n-o en z-w), 10,67 m breed (n-w en z-o), en 15,24 m hoog. De vier hoeken hebben verschillende namen:
· Noordelijke hoek naar Iraq
· Zuidelijke hoek naar Jemen
· Westelijke hoek naar Syrie
· Oostelijke hoek naar de Zwarte Zee
In de noordelijke muur zit de deur op 2, 10 m hoogte. Buiten het gebouw is een open ruimte, al Hidjr (verboden). Deze is afgebakend door een halfronde 0,90m hoge muur die tegenover de noordwestelijke muur van de Ka’ba loopt. Voor het doen van rondgangen wordt de hidjr bij het gebouw gerekend. In de oostelijke hoek, op een hoogte van ongeveer 1,50m is de
Maqaam Ibrahim
Na zeven keer rondgang om de Ka’ba heen, verricht men twee rak’aat achter Maqaam Ibrahim. Allah had Ibrahim opgedragen om in Mekkah het eerste Huis te bouwen voor de aanbidding van Allah. Dus ondernam Ibrahim deze taak en zijn zoon Isma’il gaf hem de stenen aan. Toen de muren hoger werden, stond Ibrahim op een rots en dit is de standplaats van Ibrahim. (Maqaam Ibrahim)
Maqaam Ibrahim
Zamzam
Ibrahim kreeg de openbaring van Allah om zijn tweede vrouw Hajar en zijn zoontje Isma’il naar Mekkah te brengen. Hij bracht zijn vrouw toen naar een afgelegen plek (Mekkah) waar geen water was waarna hij vervolgens terug moest keren naar Palestina. Hij richtte zich toen tot de Ka’ba en bad tot zijn Heer: {Onze Heer, voorwaar, ik heb mijn kinderen laten wonen in een onbegroeide vallei bij Uw gewijde huis (De Ka’ba). Onze Heer, (ik liet hen achter) zodat zij de salaat zullen onderhouden. Laat daarom de harten van de mensen tot hun neigen en voorzie hen van vruchten. Hopelijk zullen zij dankbaar zijn.} Ibrahim:14:37
Hajar bleef in Mekkah en at van het voedsel en dronk het water dat Ibrahim voor haar en haar zoon had achtergelaten. Toen dat opraakte, begonnen zij en haar zoon dorst te krijgen. Ze zocht naar water en beklom de heuvel van Safa maar zag niets. Daarna beklom ze de heuvel van al-Marwah maar ze zag niets. Ze deed dat zeven keer en na de zevende keer verscheen er een engel die het water van Zamzam uit de bodem deed voortkomen. Ze verheugde zich en dronk er wat van en gaf haar zoon er wat van te drinken.
Dit is het verhaal van de bron Zamzam. Het is aanbevolenswaardig om na de twee rak’aat achter de Maqam Ibrahim te drinken van deze gezegende bron. In de hadithverzameling van Sahih Moeslim staat dat onze Profeet, God zegene hem en schenke hem vrede, over het water van Zamzam heeft gezegd: “Het is voedzaam eten.” Abou Dawoud heeft opgeschreven dat hij daarbij heeft gezegd: “En er is genezing voor ziekten in Zamzam water.”
3- Sa’j
Sa’j betekent in de Islam: het lopen van de bedevaartgangers tussen de twee dichtbij Mekkah gelegen heuvels, de Safa en de Marwah.
Na het drinken van de Zamzam water, gaat de pelgrim naar de Safa en loopt daarvandaan naar de andere heuvel, de Marwah. Men loopt zeven keer in totaal, zoals in het geval van Hajar.
De Sa’j en de Tawaf zijn gedenktekens van geduld onder de zwaarste beproevingen geworden en juist in verband met de les van geduld wordt deze sa’j in de Koran vermeld.
{Voorwaar, Safa en Marwah behoren tot de aan Allah gewijde Tekenen. Wie dan de Hadj of de Oemrah verricht naar het Huis: het is geen zonde als hij om beide loopt en wie vrijwillige goede daden verricht: voorwaar, Allah is Waarderend en Alwetend} Baqara-2:158
4- Het knippen van het haar
Na het voltooien van de Sa’j, moet de pelgrim zijn haar knippen. Voor de vrouw geldt dat ze een klein stukje van haar haar, ter grootte van haar nagel, moet afknippen.
Als de pelgrim deze vier voorgenoemde stappen verricht, heeft hij zijn oemrah voltooit. In de terminologie van de Islam betekent oemrah een bezoek aan de Ka’ba. Ibn Oemar heeft gezegd dat iedereen zowel de Hadj als de oemrah moet volbrengen. En Ibn Abbaas noemt de oemrah ‘de gezel van de Hadj’ .
Na het verrichten van de oemrah, kleedt de pelgrim zich in zijn gewone kleding en is hij niet meer moehrim. Alle voorgenoemde beperkingen behorende tot de ihraam vervallen dan. Dit duurt tot de achtste dag van de twaalfde maand wanneer de Hadj daadwerkelijk begint.
5- De tocht naar Mina
Na zonsopkomst van de achtste dag neemt men de ihraam-staat aan en begint weer met de talbiya voor de eigenlijke Hadj. Alle bedevaartgangers begeven zich naar Minaaa, een vlakte halverwege tussen Arafat en Mekkah gelegen. Minaaa dient voor de middag bereikt te worden, zodat het vroege middaggebed daar verricht kan worden. De bedevaartgangers brengen hier de nacht door.
Na het verrichten van het ochtendgebed en voor zonsopkomst vertrekken de bedevaartgangers richting Arafat.
6- Arafat en de woeqoef
Arafat is afgeleid van het woord ‘arf of ma’rifah wat ‘kennis van een ding’ betekent. Op deze vlakte zouden de mensen het beste in staat zijn om hun God te kennen. Op deze vlakte wordt gezamenlijk het dhohr en ‘asr gebed verricht. Het oponthoud van de pegrims duurt vanaf de middag tot aan de avond en staat bekend als woeqoef, wat ‘het ophouden’ betekent. De Hadj is volbracht wanneer de gelovige op tijd bij Arafat aankomt. Kan hij of zij niet aan de woeqoef deelnemen, dan is zijn of haar Hadj ongeldig. De Profeet, God zegene hem en schenke hem vrede, zei in een overlevering: “De Hadj is de Arafat.”
Tijdens de bedevaart van de Profeet, god zegene hem en schenke hem vrede, gaf hij op deze plaats zijn afscheidsrede waar hij de belangrijkste regels van de Islam uiteen heeft gezet.
7- Moezdalifah
Na zonsondergang verlaten de bedevaartgangers Arafat en gaan op weg naar Moezdalifah. Het maghreb en Isha gebed worden hier gezamenlijk verricht. De volgende morgen na het ochtendgebed vertrekken de bedevaartgangers naar Minaaa.
8- Jawm an-Nahr te Mina
Op deze dag worden vijf belangrijke Hadj rituelen verricht:
De pelgrim moet zeven steentjes verzamelen waarna hij ze in de Jamrah gooit. Bij elke gooi roept de pelgrim “Allahoe Akbar”.
Het verhaal achter het offeren van een slachtdier vindt zijn oorsprong ten tijde van de Profeet Ibrahim, vrede zij met hem. Hij zag in een droom dat Allah hem opdroeg om zijn zoon Isma’il te offeren. Ibrahim besloot het bevel van Allah te gehoorzamen, hoewel hij oud was en Isma’il zijn enige zoon was. Allah de Verheven zegt daarover: {Toen zij zich (aan Allah) hadden overgegeven en hij hem op zijn slaap had gelegd (om te offeren). Toen riepen Wij tot hem: “Oh Ibrahim, waarlijk, jij hebt de droom in waarheid vervuld. Voorwaar, zo belonen wij de weldoeners. Voorwaar, dat is zeker de duidelijke beproeving. En Wij gaven hem ter vervanging een geweldige offerdier} Assafaat-37:103-107
Deze dag wordt in de gehele moslimwereld gevierd als ied al-Adha. Na het bidden worden dieren geofferd. Daarna wordt de tawaf rond de Ka’ba verricht (Tawaf al Ifadah) en de sa’j tussen de Safa en Marwa. Vervolgens moeten de mannen hun hoofd geheel kaal scheren.
De bedevaartgangers kunnen na het scheren uit hun ihraam-staat treden.
9- Ajaam at-Tashriq
De gelovigen moeten zich op de elfde tot de dertiende dag van de maand van de Hadj te Minaa ophouden om Allah te herdenken.
10- Ramj al-Djimar (het werpen van steentjes)
Na het werpen van steentjes op de dag van het offerfeest, moeten de bedevaartgangers op de drie daaropvolgende Tashriq dagen stenen werpen naar bepaalde vaste plaatsen. Deze drie plaatsen heten Djamaraat: de djamrah ‘Aqabah (de hoogste), de djamrah Woesta (de middelste) en de djamrah Soeghra (de kleinste). Bij elke djamrah dienen zeven steentjes geworpen te worden en elke worp gaat van de takbier vergezeld.
Het werpen van stenen is ook een herinnering aan de geestelijke strijd die de mens tegen het kwaad moet voeren.
Het combineren van de Hadj met de oemrah heet Tamattu’ (het voordeel trekken).
Doel van hadj
Bij de Hadj moet de gelovige het leven van een asceet leiden. Naast van zijn of haar werk af te zien, moet hij of zij bovendien van alle geneugten van de wereld afzien. Tijdens de Hadj zijn alle mensen gelijk, iedereen heeft dezelfde kleding aan zodat er niets overblijft van rangen of standen. Tijdens de bedevaart wordt de gelovige geleerd hoe op een en dezelfde wijze te leven, hoe op een en dezelfde wijze te handelen en hoe op een en dezelfde wijze te voelen. Opvallend aan de Hadj is de eenheid. Dieper dan dat ligt de hogere geestelijke belevenis; de belevenis van al nader en nader tot God te komen. Ieder lid van deze samenkomst maakt zich van alle gerieflijkheden van het leven los. Doel van de Hadj is dus om alle aandacht op God te concentreren, niet in eenzaamheid, maar in gezelschap van anderen.
Het ervaren van deze belevenis in groepsverband zorgt voor een verhoogde kracht van de geestelijke belevenis. Daarbij komt nog de uitwerking van hun uiterlijke eenheid, allen in dezelfde twee doeken gestoken en het uitroepen van “Labbaika allahoem labbaik” (Hier zijn wij, oh Allah, hier zijn wij in Uw verheven aanwezigheid).
Beloning van Hadj
In sahih Bukhari en Muslim is overgeleverd door Aboe Horaira, moge Allah tevreden over hem zijn, dat de gezant van Allah, God zegene hem en schenke hem vrede, zei: “Alles tussen twee oemrah’s wordt kwijtgescholden (de zonden). En wat betreft de gezegende Hadj; daar is geen beloning voor, behalve het betreden van het Paradijs.”
Eveneens overgeleverd door Aboe Horaira, moge Allah tevreden over hem zijn, zei: Ik heb de profeet, god zegene hem en schenke hem vrede horen zeggen: “Wie de bedevaart verricht omwille van Allah de Verhevene, en zich afhoudt van amoureuze gesprekken en geslachtsgemeenschap, geen zondes begaat; keert terug als de dag waarop zijn moeder hem heeft gebaard (vrij van zondes).”
Door broeder Aboe Jouairiya.